خانه منجم باشی کجاست؟ 🏡| معرفی ✔️+ تاریخچه 📚| عکس و آدرس

خانه منجم‌ باشی به عنوان نمادی بارز از فرهنگ و تاریخ شهر لنگرود، همواره جذب گردشگران بسیاری از داخل و خارج کشور بوده است. این بنای زیبا و تاریخی، با معماری منحصر به فرد و سادگی ظاهری که دارد، به یکی از مقاصد مورد علاقه مسافران در سفر به استان گیلان تبدیل شده است. خانه منجم‌ باشی که ریشه‌های تاریخی‌اش به دوران قاجار بازمی‌گردد، نه تنها یک ساختمان تاریخی است، بلکه به عنوان یکی از آثار ملی ایران نیز شناخته می‌شود. این بنا با جذابیت‌های فراوانی که دارد، نماینده‌ای برجسته از هنر و زیبایی معماری ایرانی می‌باشد و از آنجایی که در قلب شهر لنگرود قرار دارد، جزء اصلی ترین جاذبه های دیدنی گیلان محسوب می‌شود.

خانه منجم باشی کجاست؟

خانه منجم‌ باشی، یکی از مقاصد دیدنی استان گیلان در قلب فشکالی محله و نزدیک بازار لنگرود، در میدان سبز و زیبایی واقع شده است.

مسیر دسترسی:
برای بازدید از خانه منجم‌ باشی، به سبزه میدان مراجعه کنید و اداره برق لنگرود را پیدا کنید. خانه قدیمی منجم‌ باشی مستقر در مقابل این اداره قرار دارد، که به راحتی می‌توانید آن را شناسایی کنید.

تاریخچه عمارت منجم باشی

خاندان منجم باشی، پس از نابودی حکومت زندیه توسط سلسله قاجار و آغا محمدخان، در گیلان به قدرت رسیدند. این خاندان به دلیل تسلط و علاقه ویژه به علم نجوم، شهرت ویژه‌ای به دست آوردند و به عنوان خاندان منجم باشی لنگرودی معروف شدند. منجم باشی ها به مدت تقریبی ۱۰۰ سال، از دوره قاجار تا زمان پهلوی، قدرت اصلی حکومت در گیلان بودند و پایتخت آن ها در شهر لنگرود بود. طی این دوره، آن‌ها بسیاری از خانه‌ها و باغ‌های زیبا را ساخته و به شهرت و ثروت بیشتری دست یافتند. آن‌ها ارتباط موثری با حکومت قاجار داشتند و تا حدی که فتحعلی شاه، یکی از اعضای خاندان یعنی میرزا موسی منجم باشی را مأمور کرد که جسد آقامحمدخان را پس از مرگش به کربلا ببرد و در نجف به خاک بسپارد.

در ادامه، نوادگان میرزا صادق، با شکست دادن روس‌ها، فرمانروای گیلان شدند و خاندان منجم باشی به عنوان خاندان شجاع شناخته شدند که سال‌ها گیلان را در مقابل حملات روس‌ها دفاع کردند. از آنجا که در گذشته، خانه منجم باشی مانند یک کاخ حکومتی بوده و دارای ساختمان‌های جانبی بسیاری نیز بوده است، اما به دلیل بی‌توجهی و رطوبت شدید منطقه‌ی گیلان، بسیاری از این ساختمان‌ها از بین رفته‌اند و فقط ساختمان اصلی سالم باقی مانده است. البته این ساختمان نیز تا حد زیادی پوسیده شده و بدون مرمت، ممکن است فرو برود. در گذشته، افراد خاندان منجم باشی در این خانه ساکن بوده و حکومت خود را اداره می‌کردند.

بیشتر بخوانید: آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی کجاست؟ | عکس + تاریخچه + مکان های تفریحی اطراف 

معرفی خانه منجم باشی در لنگرود

خانه منجم‌ باشی از جمله برجسته ترین جاذبه های دیدنی لنگرود است که به خاندان منجم‌ باشی، از دوران قاجار تعلق دارد. این خانه، یک مجموعه معماری است که شامل بخش‌های مختلفی از جمله فضاهای خارجی، داخلی، مسجد و حمام بوده است. امروزه این مجموعه به صورت جداگانه شناخته می‌شود. خانه منجم‌ باشی، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۳۷۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. خانواده منجم‌ باشی، یک خانواده معروف و متمکن بود که هنگام ظهور آقا محمدخان، صاحب مقام و عنوان شدند و لقب منجم‌ باشی را به خود اختصاص دادند. اعضای این خانواده از نیمه دوازدهم قرن هجری تا پایان قرن سیزدهم، به مدت تقریبی ۱۰۰ سال، در گیلان حکومت کردند و نام‌آور بودند.

خاندان منجم‌ باشی اصالت خود را به منطقه‌ی شرق گیلان بازمی‌گردانند. نخستین فرد این خاندان، به نام «میرزا صادق» بود که در سال ۱۲۱۲ هجری قمری جسد آقامحمدخان را برای دفن به کربلا برد. یکی از نسل‌های این خاندان، میرزا موسی منجم‌ باشی نام داشت، که به فرمانروایی گیلان دست یافت و در سال ۱۲۲۰ هجری قمری، قوای روس را در روستای پیله داربن رشت شکست داد. از آن پس، اعضای این خاندان به مدت‌های طولانی در گیلان حکومت و وزارت داشتند.

معماری عمارت منجم باشی در لنگرود

خانه منجم‌ باشی یک مجموعه ساختمانی زیباست که ورودی اصلی این ساختمان، با سردری به شکل هلالی متمایل می‌باشد و دارای گچبری‌های ساده است. این خانه دو طبقه دارد، طبقه فوقانی شامل یک سالن پذیرایی و سه اتاق است. ایوان‌هایی به عرض یک متر و طول ۱۰ متر در جلوی اتاق‌ها وجود دارند که با چهار ستون چوبی سرپا نگه داشته شده‌اند. سقف این بنا به شیوه سنتی گیلان واشن ریخته شده و با چوب یا سفال پوشیده شده است. در داخل خانه نیز تزیینات گچبری به شکل گل‌ها در اطراف درب و پنجره‌ها دیده می‌شود که با رنگ‌های خاص تزیین شده‌اند. اتاق‌ها به شیوه‌ی قدیمی و با تاقچه‌های کوچک و بزرگ ساخته شده و تزیینات گچبری زیبایی در زیر تاقچه‌ها وجود دارد.

درب و پنجره‌های داخلی نیز به شکل هلالی طراحی شده‌اند و برخی از پنجره‌های کوچک بالای درب‌ها به شکل مربع است. در تزیینات برخی از درب‌ها، نوشته “یا علی” به شکل قرینه قرار گرفته که ممکن است نشان از مذهب شیعه صاحبان خانه و احترام به امام اول باشد. طبقه فوقانی ساختمان منجم باشی دارای یک ایوان است که در داخل بنا قرار دارد و با نرده‌های چوبی زیبا تزئین شده است، این نرده‌ها زیبایی خاصی به داخل ساختمان می‌بخشند. نمای بیرونی ساختمان نیز مشابه خانه‌های سنتی شمال ایران بوده و دارای سقف و تیرک‌های چوبی است. ستون‌های باریک چوبی و استفاده از چوب در نمای بیرونی ساختمان، زیبایی آن را به طرز چشمگیری افزایش داده است.

همچنین، قسمت‌های بیرونی ساختمان نیز دارای تزیینات گچ‌بری است. ساختمان منجم باشی دارای حیاط و محوطه‌ای زیبا است که در آن درختان، گل‌ها و فضای سبز آرامش‌بخشی را به ارمغان می‌آورند. باغچه‌ی آن شامل حوض و فواره‌ای است که زیبایی محیط را به اوج می‌رساند. در محوطه حیاط، نرده‌های زیبایی از چوب نیز قرار دارد که جلوه‌ی ویژه‌ای به محیط می‌بخشد. علاوه بر این، ابزارآلاتی مانند نیمکت و تاب بازی کودکان در داخل حیاط دیده می‌شود. دیوار محوطه نیز از بلوک‌های سیمان ساخته شده است که نشان از تعلق به دوره‌های بعدی و استفاده در تعمیرات ساختمان دارد.